یک نقطۀ دیگر [از زندگانی امام حسین علیه السلام] که بسیار درخشان است و جای توجه دارد خطبۀ مناست که من امشب میخواهم کمی دربارۀ آن باهم صحبت کنیم. آن خطبه چیست؟ اصلاً چه زمانی است؟ دقیقاً همین دغدغهای است که بیان شد، تقریباً دو سال و خورده قبل از فاجعۀ عاشوراست؛ معاویه هنوز زنده است و امام حج به جا آوردهاند در سال ۵۸ق. حج در آن زمان یک جمع خوبی بوده است، برای اینکه از همه جا میآمدند. در منا حالتی است که در آن سه روز همه باید آنجا باشند، یک تجمیع خوب بوده است. در یک جمعی که گفته شده ۷۰۰ نفر بودهاند، ۲۰۰ نفر از صحابۀ پیامبر و ۵۰۰ نفر از تابعین در آنجا حضور دارند، ببینید امام حسین علیه السلام آنجا چه بیان میکند؛ انگار امروز برای من و شما صحبت میکند! آنجا هم این را بیان میکند که ای مردم! پند بگیرید از آن چیزی که خداوند در قرآن بیان کرده است و به اولیائش هشدار داده است:
اعْتَبِروُا ایّها النّاسُ بِما وَعَظَ اللَّهُ بِهِ أَوْلِیاءَهُ
ای مردم! پند بگیرید از آنچه خدا دوستانش را با آن اندرز داد. [خطبۀ منا]
بعد در آنجا آیاتی از قرآن را بیان میکند که خداوند فرموده است که اگر دیدید ادیان قبلی دچار تحریف شدهاند و نتوانستند آن گونه که شروع کرده بودند ادامه دهند، برای چه بود؟ برای این بود که اگر در جامعۀ آنها کجی و نادرستی شکل گرفت، امر به معروف و نهی از منکر را ترک کردند؛ در قرآن آنها را مورد خطاب قرار داد:
«لَوْلَا يَنْهَاهُمُ الرَّبَّانِيُّونَ وَالْأَحْبَارُ»
چرا مردان پروردگار و دانشمندان آنان را بازنداشتند؟ [مائده/63]
چرا کسانی که در ادیان قبل وظیفه داشتند، مسئولیت داشتند، وظیفۀ خودشان را انجام ندادهاند؟ چرا آن وظیفهای را که باید بهموقع انجام میدادند انجام ندادهاند؟ این آیۀ قرآن است! چه می فرماید؟ میفرماید:
«لا يَتَناهَوْنَ عَنْ مُنكَرٍ فَعَلُوهُ»
از کار زشتی که کردند [همدیگر را] نهی نمیکردند. [مائده/79]
یک کار غلط در یک جامعه شکل میگرفت اما کسی نبود که از آن نهی کند، کسی نبود مانع آن بشود و شد آن چیزی که نباید میشد. ببینید، این فرمایش امام حسین علیه السلام است، می فرمایند:
وَ إِنّما عابَ اللَّهُ ذلِکَ عَلَیْهِمْ
خداوند آنان را به خاطر آن مینکوهید،
می فرماید خداوند به آنها ایراد میگیرد، چرا؟ چون دیدند این کجیها را، اما آنها را نهی نکردند از آن کجیها، در برابرشان نایستادند:
فَلَا يَنْهَوْنَهُمْ عَنْ ذَلِكَ
ولی آنان را از آن [کار] بازنداشتند. [خطبۀ منا]
حالا به هر دلیلی که بود. حضرت بیان میکنند اگر میبینید کسانی نهی از منکر را ترک میکنند، بعضی وقتها بهخاطر یک طمعی است که نسبت به آن فرد دارند
رَغبَةً فيما كانوا يَنالونَ مِنهُمُ
چون چشمداشت به آن چه داشتند که از آنان به آنها میرسید،
یا نه، این که میترسند:
و رَهْبَةً مِمَّا يَحْذَرُونَ
و میترسیدند از آنچه آنان خوش نداشتند. [خطبۀ منا]
هر دوتایش غلط است؛ این صحبت امام حسین علیه السلام است که ما این شبها به یاد او عزاداری میکنیم، این حرف امام حسین است که میگوید:
«فَلَا تَخْشَوُا النَّاسَ وَاخْشَوْنِ»
از مردمان مترسیدو از من بترسید. [مائده/44]
مردم مگر خداوند نمیگوید نترسید، از من بترسید؟ این آن قدرتی که شکل میگیرد که نمیترسد. همین شهدای ما بهصراحت قرآن است که اگر ما برای آنها یادبود میگیریم، آنها هم به ما پیام میدهند
«يَسْتَبْشِرُونَ بِالَّذِينَ لَمْ يَلْحَقُوا بِهِمْ مِنْ خَلْفِهِمْ أَلَّا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ»
[شهدا از خدا] برای کسانی پس از خودشان که به آنها نپیوستهاند بشارت میخواهند تا نترسند و نگران نباشند. [آلعمران/170]
اگر می بینید امروز این قدرت در دنیا شکل گرفته است بهخاطر این است که نمیترسد
«ذلِكُمُ الشَّيْطانُ يُخَوِّفُ أَوْلِياءَهُ»
این شیطان است که دوستانش را میترساند. [آلعمران/175]
او میخواهد بترساند. یک قدرت، یک ملتی پیدا شده است که نمی ترسد
«إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةُ أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا»
کسانی که گفتند پروردگار ما الله است و سپس پایمردی کردند، فرشتگان بر آنها فرود میآیند که مترسید و نگران مباشید. [فصلت/30]
نترسید و نگران نباشید! خوب این میایستد و این قدرت را به دست میآورد. خوب، این در برابر دشمن خارجی [بود]، در داخل هم همین است؛ حضرت [امام حسین] این آیه را میخواند
«الْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ ۚ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ»
مردان و زنان با ایمان یاور یکدیگرند، [یکدیگر را] به نیکی فرمان میدهند و از زشتی بازمیدارند. [توبه/71]
اگر میخواهید این جامعه با این نشاط، با این قوت باشد این لازمهاش امر به معروف و نهی از منکر است. خوب چرا از [بین] همۀ این واجبات حضرت به این اشاره میکند؟ چرا روی این تأکید میکند؟ خود ایشان بیان میکند میفرمایند اگر خداوند هم بر این تأکید میکند به این خاطر است که خداوند میداند اگر امر به معروف و نهی از منکر در جامعه شکل گرفت، بقیۀ فرائض هم شکل میگیرد
إذا اُدِّيَت و اُقيمَتِ استَقامَتِ الفَرائضُ كُلُّها
اگر انجام شد و برپا شد، همۀ واجبات سرپا خواهند ایستاد. [خطبۀمنا]
همۀ آنهای دیگر هم شکل میگیرد. جامعهای که تکتک افراد احساس مسئولیت کنند، احساس کنند که باید بایستند در برابر کارهای غلط و باید آن کارهای صحیح را امر کنند بهش، این میشود آن جامعۀ زنده و جامعۀ بانشاط، آن جامعه میشود که امروز شما میبینید. آن نکتهای که حضرت بیان میکنند بسیار بحث مهمی است. در این شبها در کنار شور حسینی [مهم] این است که آن معرفت فرهنگ حسینی را بتوانیم بهتر دربیابیم.
حضرت بیان میکنند به آن جمعی که در آنجا بودند، خوب بزرگانی بودند، کسانی بودند [که از] صحابه بودند، یاران پیامبر بودند، [از] تابعین بودند؛ ۷۰۰ نفر جمع بودند آنجا. حضرت بیان میکنند که خیال نکنید اگر شما یک احترامی پیدا کردهاید، یک شخصیتی پیدا کردهاید، کسی تحویلتان میگیرد، کسی به شما سلام میکند (این تعابیر که عرض میکنم در فرمایشات امام حسین علیه السلام است) که ای کسانی که اگر شما امروز مشهورید به:
بِالْخَيْرِ مَذْكݡُورَةٌ، وَ بِالنَّصِيحَةِ مَعْرُوفَةٌ، يَهَابُكُمُ الشَّرِيفُ، يُكْرِمُكُمُ الضَّعِيفُ
به نیکی یاد میشوید و به خیرخواهی شناخته شدهاید؛ بزرگان بزرگتان میدارند و ناتوانان گرامیتان میدارند. [خطبۀمنا]
همه تحویلتان میگیرند؛ خیال نکنید این برای شما خوب است، این برای شما مسئولیت میآورد. اگر کسی به شما احترام میگذارد، اگر شما یک جایگاهی دارید یک مسئولیتی دارید یک فعالیتی دارید یک چهرهای شدید، این برای تو مسئولیت میآورد. برای چه به شما این احترام گذاشته میشود؟ اگر کسی مسئول است، اگر کسی فعال است، حضرت می فرماید:
أَ لَیْسَ کُلّ ذلِکَ إِنَّما نلتُمُوهُ بما یُرْجَى عِندَکُمْ منَ الْقِیامْ بِحَقِ اللّهِ،
همۀ اینها [این احترام و موقعیت] که به آن دست یافتهاید آیا به خاطر جز این است که [مردم] امید دارند شما برای حق خدا به پا خیزید؟ [خطبۀمنا]
اگر مردم این احترام را به شما میگذارند، برای این است که تو قیام کنی برای حق، حق خدا را نگذارید که روی زمین بماند.
بعد آنجا سوال میکند از آن جماعت، که در حقیقت امام از همۀ ما در طول تاریخ سؤال میکند، آیا شما این وظیفۀ خودتان را درست انجام دادید یا ندادید؟ آیا نسبت به آن چیزی که خدا از شما خواسته است خوب انجام دادید یا ندادید؟ به چه دلیل؟ به همان دغدغهیی که همیشه بوده است که اگر انجام ندهید این نعمت از کف شما خواهد رفت؛ همان چیزی که سر ادیان قبل آمد نگذارید سر اسلام بیاید. اگر افراد آن زمان که دو سال قبل از فاجعه عاشورا بود با این خطبۀ منا با مسئولیت برخورد می کردند، فاجعۀ عاشورا پیش نمیآمد. امام اینها را هشدار داد گفت مواظب باشید.
بعد سؤال میکند. ببینید، ما زمانی که بحث امر به معروف و نهی از منکر می شود، سریع ذهنمان میرود روی یکی دو سه تا بحثهای خاص، اصلاً در نگاه امام حسین می دانید که امر به معروف چیست؟ نهی از منکر چیست؟ اولینش این است که
فَاسْتَخْفَفْتُمْ بِحَقِّ الْأَئِمَّة
حق امامان را ناچیز شمردید. [خطبۀمنا]
شما این ولایت را کوچک گرفتید، ولایت یک امر جدی است؛ تبعیت از ولایت.
بعد چه می فرمایند؟ امر به معروف و نهی از منکر چیست؟ فکر نکنید که دوتا رفتار اگر آن بود، بگوییم ما نهی از منکر کردیم، الحمدلله تمام شد!
فَأَمّا حَقُّ الضُّعَفاءِ فَضَیَّعْتُمْ
اما حق ناتوانان، آن را تباه کردید!
شما دیدید که یک عده محرومین، بیچارگان، اینها حقشان دارد ضایع میشود، چه کردید؟ دراینباره میفرماید چطور درمورد آن چیزهایی که درباره خودتان است
وَ أَمّا حَقُّكُمْ بِزَعْمِكُمْ فَطَلَبْتُمْ
ولی دربارۀ حق خودتان (بهپندار خودتان!) آن را طلب کردید!
چطور شما اگر یک ذره از مسائل خودتان، [مسائل] جناحیتان، [مسائل] فردیتان کم میشود زیاد میشود یک دفعه فریاد میزنید: «فَطَلَبتُم»! اما چرا در این زمینه ساکت هستید:
فَلَا أَمْوَالَ بَذَلْتُمُوهَا لِلَّذِي رَزَقَهَا وَ لَا أَنْفُسَ خَاطَرْتُمْ بِهَا لِلَّذِي خَلَقَهَا
نه مال و اموالی در راه او که آن را به شما روزی داده بود بخشیدید و نه جانها را در راه جانآفرین به خطر افکندید،
بله بعضی جاها باید برای امر به معروف و نهی از منکر هزینه کرد، چرا نمیکنید
وَ لا عَشیرةً عادَیْتُمُوها فی ذاتِ اللَّهِ
و نه برای خدا با قومی دشمنی کردید. [خطبۀمنا]
میفرماید چرا زمانی که شما دیدید یک جریانی دارد یک موضوع غلطی را دنبال میکند در برابر آن نمیایستید؟ امر به معروف یعنی این. اینکه مقام معظم رهبری فریاد میزنند، بارها بیان میکند امر به معروف و نهی از منکر است که یک جامعه را بانشاط و باطراوت نگه میدارد، در مسیر صحیح آن نگه میدارد، این است. این یک مأموریت همگانی است. این را قرآن بیان فرموده است، امام حسین علیه السلام دارد آن را فریاد میزند، بیان میکند که اصلاً من برای این موضوع خارج شدم
اُریدُ اَن آمُرَ بالمعرُوف و اَنهى عن المنکرِ
میخواهم به نیکی فرمان دهم و از زشتی بازدارم.
این یک وظیفه همگانی است. این نیست که بگوییم آقا خودشان هستند، حل کنند! این یک وظیفه عمومی است. این را خود آقا میفرمایند اگر می خواهید آن چیزی که بر سر ادیان قبل آمد بر سر این انقلاب نیاید باید وظیفه امر به معروف و نهی از منکر جدی گرفته شود.
اما منکر چیست؟ باید منکر را خوب تشخیص داد. اینجا امام حسین علیه السلام بیان میفرمایند این طور نیست که شما فکر کنید، بله، تمنای این را داشته باشید که بهشت هم بروید و با پیامبر هم همنشین شوید
أَنْتُمْ تَتَمَنَّوْنَ علَی اللَّه جنَّتَهُ وَ مُجَاوَرَةَ رُسُلِهِ وَ أَمَاناً مِنْ عَذَابِهِ
از خدا توقع بهشتش را دارید و از او همسایگی با پیامبرش را میخواهد و انتظار دارید از عذابش شما را پناه دهد.
می فرماید این طور نیست، باید این وظایف را انجام بدهید تا به این افتخار برسید. این چیست که امام حسین علیه السلام می فرماید اینها را باید طلب کنید؟ میفرماید چطور اگر یک موضوعی ذرهای به منافع شما، حزب شما، جریان شما، گروه شما، لطمه بزند سروصدای شما بلند می شود
وَ أَنْتُمْ لِبَعْضِ ذِمَمِ آبائِکُمْ تَفْزَعُونَ
در حالی که برای بعضی از خردهپیمانهای آباواجدادیتان جزعوفزع میکنید!
[در این مواقع] یکدفعه فزع و جزع میکنید! آیا نمی بینید
وَ قَدْ تَرَوْنَ عُهُودَ اللهِ مُنْقُوضَةً فَلاَ تَغْضَبُونَ
حال آن که میبینید پیمانهای خدا شکسته شده ولی به خشم نمیآیید.[خطبۀمنا]
اگر یک جایی میبینید یک ارزش دینی دارد کنار گذاشته میشود اینجا نباید داد بزنید؟ چطور برای یک منافع، دیگر همه خوب سر و صدا میکنید!
اینجا توجه بفرمایید، این ارزشهای دینی چه هستند؟ باز اگر در فرهنگ حسینی ما اگر آن نگاه را داشته باشیم، [آن نگاه چیست؟] حضرت همه را در منا جمع کردند و حالا میخواهند مثال بزنند از این موضوع، این بحث چیست؟ میفرمایند شما میبینید که امروز در جامعۀ شما در شهرهای شما افراد ناتوان بیچاره، به قول امروزیهای ما کارتنخواب، میبینید این ها پناهی ندارند، بیچارگانی هستند که در شهرهای شما کنار میافتند:
وَ الزُّمْنُ فی الْمَدائِنِ مُهْمَلَة، لا ترْحَمُونَ
زمینگیرها در شهرها به حال خود رها شدهاند، ولی رحمتان نمیآید.
«لاترحمون» به اینها رحم نمیشود، به اینها رسیدگی نمیشود، این منکر است. این فریاد امام حسین علیه السلام است.
در این ایام محرم و عاشورا ببینیم امام حسین از ما چه خواست. میگوید اینگونه نیست که شما فکر کنید این کار را کردید تمام است؛ اگر در جامعهای به درماندگان، ناتوانها و بیچارگان کسی توجهی نکرد، میشود منکر. نهی از منکر یعنی باید به اینها توجه داشته باشید. فرمایشاتی که بیان میکند آن بحثهای اساسی است که اگر در یک جامعهای این ارتباط بین نخبگان، حالا اهم از مسئول سیاسی و مدیر اقتصادی و چهره علمی است، هرکسی [که] به یک دلیلی یک وجاهتی پیدا کرده است، این [ارتباط] اگر با بدنۀ اجتماع قطع شد، آنجاست که فقر و فساد و تبعیض ریشه میدواند. امام این را فریاد میزند میگوید این منکر است. بزرگترین خطر برای یک جامعه و نخبگانش این است که آن تکالیف واجب اجتماعی اش را عمل نکند؛ نه تنها عمل نکند بلکه برای خودش یک حقوق توهمی قائل شود. التزام به حقوق مردم مهمتر از دانستن حقوق مردم است. امروز ما در کنار آن کسانی که حقوق مردم را بشناسند و حقوقدان باشند، به حدوددان نیاز داریم که حد و مرز منافع و حقوق مردم را بر اساس موازین دینی که امام حسین علیه السلام می فرمایند بشناسند و به آن ملتزم باشند و اجازه ندهند کسی وارد آن حدود شود. خوب اگر کسانی آمدند آن منابع مادی، آن ذخایر معنوی، آن آبروی نظام را تاراج کنند، این را شما بگویید ذخیره انقلاب! خوب، این یعنی چی؟ این یعنی شما نه تنها از آن حقوق مردم در فرهنگ حسینی بیخبر هستید بلکه از آن تکالیف کارگزاران هم بیخبر هستید. امام حسین در خطبه فریاد میزند این حقوق مردم را یادآوری می کنند، به چه کسانی؟ به آن چهرههای سیاسیاجتماعیِ آن وقت، میفرماید اینها حقوق مردم است. ببینید آن تعابیری که دارند در پایان این جملاتشان، بیان می فرمایند اگر ما یک حرکت سیاسی انجام میدهیم:
اللّهُمَّ، إنَّکَ تَعْلَمُ
خدایا، تو خود میدانی...
خدایا! تو شاهد باش! اگر یک همچین حرکتی میشود:
أَنهُ لَمْ یکنْ مَا کان منَّا تَنَافُساً فِي سُلْطَانٍ وَ لَا الْتِمَاساً مِنْ فُضُولِ الْحُطَام
آن چه از جانب ما صورت گرفت نه رقابتی بود برای کسب قدرت و نه تلاشی برای افزونی ثروت،[خطبۀمنا]
این یک رقابت برای کسب قدرت نیست، این یک رقابت برای افزونکردن ثروت نیست، این برای انجام آن وظیفه است. اینکه امروز شما میبینید ما نیازمند یادآوری این حقوق مردم و تکلیف کارگزاران هستیم برای این است که در فرهنگ حسینی مسئولیت برای یک مدیر باید نجومی باشد نه حقوقش، بار تکالیف است که نجومی است. آن بار مسئولیت و تکالیف است که باید از آن یک احساس سنگینی بکند، نه آن حقوق نجومی [باشد].
برای همین است که شما میبینید سالهاست مقام معظم رهبری فریاد میزنند که دایرۀ امر به معروف و نهی از منکر را منحصر نکنید در دو سه موضوع خاص، دایرۀ آن این است که امام حسین برای ما بیان می کند.
این تعبیر امام حسین علیه السلام که این شب ها ما برای آن سینه میزنیم و گریه میکنیم چیست؟ چه چیزی را بیان می فرماید؟ ایشان اینها را بیان می فرمایند ایشان می فرمایند پایمال کردن حق محرومان منکر است «فَأَمّا حَقُّ الضُّعَفاءِ فَضَیَّعْتُمْ»، این میشود منکر، باید جلوی آن ایستاد. جامعهای قوی است که به اینها اجازه ندهد. اگر در این تعبیری که بیان می کنند «وَ الْعُمْی وَ الْبُکمُ وَ الزَّمْنَی فِي الْمَدَائِنِ مُهْمَلَةٌ لَاتُرْحَمُونَ» اگر شما میبینید افرادی کور هستند یا مشکلاتی دارند یا ناتوان هستند و به اینها آن توجهی نمیشود [که باید]، این عمق نگاه امام حسین است میفرماید دیدن اینها و بیتوجهی به اینها، این میشود منکر. نهی از منکر یعنی این اجازه ندهید کسانی بیتفاوت بگذرند.
حرکت امام حسین یک حرکت جامع است، شما اگر آن معرفتخواهی را در عرفه میبینید، آن عدالت خواهی را در منا میبینید، آن مبارزه با ظالم را در کربلا میبینید، این است که امام حسین برای ما انقدر عظمت دارد انسان کامل است، به دغدغههای جوامع بشری توجه دارد. توجه دارد که مردم مواظب باشید آن چیزی که سر ادیان قبل آمد سر این دین نیاید. این است که میفهمیم چرا پیامبر میفرماید «و انا من حسین» چون او میایستد و برای این هزینه میکند.
اگر در اینجا به آنها خطاب قرار می دهد چرا شما در این زمینه «وَ لَا نفْساً خاطَرْتُمْ بِهَا لِلَّذِی خَلَقَهَا: و نه جانی را در راه جانآفرین به خطر افکندهاید» فقط شعار نمیدهد چرا شما خطر نمی کنید، در این زمینه، اینجا نشان میدهد به این باور دارد، خود او مصداق این بحث است، مصداق این ایثارگری است.
اگر دین خدا را ببیند که به خطر می افتد که به خطر افتادن دین خدا یعنی آن سعادت یک جامعه رخت بربندد، یعنی که عزت و امنیت از یک جامعه گرفته شود، آنجا خودش را به خطر میاندازد، کربلا پیش میآید. اگر او آنجا بیان میکرد که
«اللهم انک تعلم انهُ لَمْ یکنْ مَا کان منَّا تَنَافُساً فِي سُلْطَانٍ وَ لَا الْتِمَاساً مِنْ فُضُولِ الْحُطَامَ» خدایا تو میدانی که اگر ما داریم این حرکت را انجام میدهیم قصد از این، رقابت سیاسی نیست «لم یکن ما کان منَّا تَنَافُساً فِي سُلْطَانٍ» که حالا بخواهیم یک قدرتی را کسب بکنیم «لَا الْتِمَاساً مِنْ فُضُولِ الْحُطَام» ما نمیخواهیم یک ثروتی را به دست بیاوریم، پس چیست؟
لِنَرِدَ الْمَعَالِمَ مِنْ دِينِكَ وَ نُظْهِرَ الْإِصْلَاحَ فِي بِلَادِكَ
[برای این است] تا نشانههای دین تو را برگردانیم و اصلاح را در سرزمینهای تو پدیدار کنیم.
ما میخواهیم آن نشانههای دین تو روشن بشود، که چه بشود که « نُظْهِرَ الْإِصْلَاحَ فِي بِلَادِكَ» که سرزمین های تو روی صلاح و فلاح را ببیند
فَيَأْمَنَ الْمَظْلُومُونَ مِنْ عِبَادِكَ
تا بندگان ستمدیدۀ تو احساس امنیت کنند.[خطبۀمنا]
تا بندگان مظلوم تو احساس امنیت بکنند، احساس آرامش بکنند. این آن حرکت امام حسین علیه السلام بود.
لذا آن جاست که شما می بینید با آن فرهنگ عاشورایی، با آن فرهنگ ایثار است که دین خدا زنده می شود، دین خدا احیا می شود. امروز انقلاب ما هم همین است. باید توجه کرد امروز یک نعمت بزرگ در اختیار ماست، امروز به ما عزت داده است، امروز به ما قدرت مقاومت داده است، امروز به ما فرصت پیشرفت داده است. اینها را ما نمیگوییم اعتراف دشمنان ما است، خودشان بیان میکنند که با این فرهنگ ایثار و عاشورایی است که انقلاب دارد با صلابت مسیر خود را طی میکند. این فرهنگ حسینی است [که] این را دارد دنبال میکند. اینجاست که اگر شما این را حفظ کردی، آن مولفههایش را حفظ کردید، [اگر] امر به معروف و نهی از منکر آمد در جامعه و مراقبت کرد که این شاخص ها تغییر نکند، این موفقیت ها رقم خواهد خورد. انشاءالله، با قدرت، آیندۀ بسیار درخشانی در اختیار این انقلاب خواهد بود؛ این وعدۀ خدا است...